فناوری اطلاعات یکی از حوزه‌هایی که است که اغلب متخصصان آن را مردان تشکیل می‌دهند و از میان معدود زنانی که به این حوزه وارد می شوند، تعداد اندکی شانس موفق شدن دارند. با این حال یکی از دختران ایرانی تبار بنام رکسانا ورزا  آنچنان در این زمینه خوش درخشیده که در سی سالگی بر صندلی مدیریت بزرگترین مرکز استارت آپی جهان تکیه زده است.

« رکسانا ورزا » در حالی که سی و چند سال بیشتر ندارد، مدیر بزرگترین پردیس استارت آپی جهان به نام «استیشن اف»، عضو «شورای نوآوری اتحادیه اروپا» (EIC) و از اعضای هیئت مدیره قدیمی ترین خبرگزاری جهان به نام AFP است.

تحصیلات دانشگاهی ورزا به فناوری ارتباط نداشته اما علاقه، سرنوشت و از مهمتر پشتکار او را در مسیر تبدیل شدن به یکی از موفق ترین و در عین حال ثروتمندترین ایرانیان قرار داده است.

دوران کودکی

رکسانا در خانواده ای تحصیل کرده به دنیا آمد که در سال ۱۹۷۹ از ایران مهاجرت کرده بودند. پدرش فارغ التحصیل دانشگاه معتبر «استنفورد» و مادرش معلم زبان بود که علاقه وافری هم به علم و دانش داشتند. او در سال ۱۹۸۵ در کالیفرنیای آمریکا به دنیا آمد که امروزه به لطف سیلیکون ولی به مهد فناوری دنیا تبدیل شده است.

اگرچه او هرگز در ایران زندگی نکرده اما در شبکه های اجتماعی و همچنین در مصاحبه با Frenchy از علاقه خود به ایران گفته است:

قبول دارم که افراد علاقمند به ایران مرا به راحتی تحت تاثیر قرار می‌دهند.

رکسانا در دو دهه اول زندگی علاقه چندانی به تکنولوژی نداشت چرا که هم در دبیرستان و هم در دانشگاه رشته زبان و ادبیات فرانسه را دنبال کرد و در سال ۲۰۱۶ موفق به دریافت مدرک لیسانس از دانشگاه UCLA فرانسه شد.

او در این دوران هنوز به موفقیت خاصی دست پیدا نکرده و در دوران ناامیدی به سر می برد:

در سال ۲۰۰۵ کار به خوبی پیش نمی‌رفت و کاملا مایوس بودم. به سختی می‌توانستم فرانسه صحبت کنم و علی رغم ارسال رزومه برای چند شرکت پاسخی از سوی آنها دریافت نکردم

مهاجرت به فرانسه

رکسانا در سال ۲۰۰۷ به «آژانس سرمایه گذاری بین المللی فرانسه» پیوست که بعدها با «یوبی فرانس» ادغام شده و موسسه دولتی «بیزینس فرانس» را تشکیل دادند. هدف این موسسه تقویت اقتصاد این کشور از طریق جذب سرمایه گذاری خارجی و تسهیل صادرات است.

دو سال فعالیت در این مرکز و کمک به موسسات و استارت آپ های آمریکایی برای گسترش تجارت به فرانسه، رکسانا را به اکوسیستم استارت آپی و فناوری علاقمند ساخت.

وی پس از مدتی برای تحصیلات آکادمیک مرتبط به حوزه استارت آپی به فرانسه مهاجرت کرد و بین سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ به صورت همزمان دو رشته تجارت بین الملل و سیاست اقتصادی را در دانشگاه های «مدرسه اقتصاد لندن» و «موسسه مطالعات سیاسی پاریس» دنبال کرد.

تحصیل همزمان در دو رشته دانشگاهی اشتهای سیری ناپذیر او را اغنا نمی کرد و به همین خاطر وبلاگی به نام techbeguette را برای بررسی مسائل پیرامون استارت آپ ها راه اندازی کرد. مطالب مفید و کامل این وبلاگ پای او را به وب سایت معتبر «تک کرانچ» باز کرد که به بررسی اخبار و حواشی فناوری می پردازد.

وی پس از جدا شدن از تک کرانچ رهبری فعالیت های استارت آپی مایکروسافت در فرانسه را به عهده گرفت که شامل برنامه هایی با عنوان Bizspark و Ventures می شود. آنها در قالب این دو طرح امکان تامین سرمایه و استفاده رایگان از خدمات مایکروسافت را در اختیار استارت آپ ها قرار می دادند که به رشد این اکوسیستم در فرانسه کمک شایانی کرد.

فعالیت در این مراکز باعث شد که وی در سال ۲۰۱۳ و مدت کوتاهی پس از ورود به دنیای تکنولوژی از سوی «بیزینس اینسایدر» به عنوان یکی از ۳۰ زن مهم دنیای فناوری با سن کمتر از ۳۰ سال برگزیده شود. ,وی از سوی نشریات معتبر «ونیتی فیر»، «لوفیگارو» و «ایونینگ استاندارد» هم در میان افراد شاخص فناوری قرار گرفته است.

از دیگر فعالیت های رکسانا ورزا در این دوران می توان به تاسیس استارت آپ StartHer برای توانمندسازی و ایجاد فرصت اشتغال برای زنان در زمینه های فناوری و کارآفرینی اشاره کرد که از طریق برگزاری رویداد و دوره های آموزش کدنویسی صورت می گیرد. یکی دیگر از اقدامات وی برگزاری کنفرانس های بین المللی FailCon است که بر مبنای ایده «شکست پل موفقیت است» بنا شده. طی این رویداد کارآفرین ها، سرمایه گذاران و توسعه دهندگان با شکست های دیگران آشنا شده و از آن درس می گیرند.

مدیریت سیلیکون ولی فرانسه

وی به لطف سابقه درخشان ارائه مشاوره، نظارت و رهبری تعداد بسیار زیادی از استارت آپ های اروپایی و سخنرانی در رویدادهای مرتبط به آنها به عنوان مدیر بزرگترین پردیس استارت آپی دنیا انتخاب شده است. این مرکز که «استیشن اف» نام دارد، در فضایی به مساحت ۳۴ هزار متر مربع و با ارتفاعی برابر با برج ایفل در فرانسه بنا شده است.

این مرکز رشد ۲۵۰ میلیون یورویی که سال گذشته به صورت رسمی توسط «امانوئل ماکرون»، رئیس جمهور فرانسه افتتاح شد، فضای اداری را برای هزار استارت آپ و همچنین دفاتر شرکت هایی نظیر اپل، آمازون، فیسبوک، مایکروسافت و موتور جستجوی «ناور» فراهم می کند.

بنای این مرکز که برخی از آن با عنوان سیلیکون ولی فرانسه یاد می کنند، توسط طراحی فرانسوی به نام Eugène Freyssinet بنا شده که مبدع سیستم پس کشی محسوب می شود. استیشن اف با برخورداری از صد آپارتمان، ده ها اتاق جلسه و کنفرانس آمده تا به قول ماکرون فرانسه را به «ملت استارت آپی» آینده تبدیل کند.

علی رغم اینکه در استارت آپ ها روی سادگی روندها تاکید می شود، پیوستن به برنامه های پشتیبانی این مرکز اصلا ساده نیست و با توجه به حساسیت های بسیار در مورد ایده های محرمانه ای که ممکن است در سال های آتی اقتصاد فرانسه و حتی دنیا را تحت تاثیر قرار دهند، رفت و آمد در استیشن اف نیازمند کارت شناسایی ویژه است.

این مکان به اندازه ای اهمیت پیدا کرده که برخی از سران خارجی در کنار بازدید از مکان هایی نظیر برج ایفل و موزه لوور، اغلب سری هم به استیشن اف می زنند.

رکسانا ورزا چند سال قبل به دعوت یکی از شرکت های ایرانی سفری به زنجان داشت. وی در این باره می گوید:

وقتی به همکارانم گفتم که قصد سفر به ایران را دارم همه متعجب بودند و می خواستند بدانند اوضاع در ایران از چه قرار است.

وی با تاکید بر اینکه در طول مدت اقامت در ایران سوال های بسیاری راجع به چگونگی راه اندازی استارت آپ، مطرح شدن در رسانه ها و غیره از او پرسیده شده، توصیه هایی زیر را برای این دسته از افراد دارد:

هیچ فرمولی برای موفق شدن وجود ندارد. افرادی که تغییرات بزرگ ایجاد می کنند کسانی اند که مشکل را دیده و دوست دارند آن را حل کنند. از نظر من مهم نیست ایده شما از کجا آمده اما باید به آن باور داشته باشید.

رکسانا هم در همان نگاه اول متوجه شده که در ایران مهندسان بسیار و سرمایه گذاران انگشت شماری وجود دارند. با این حال از نظر وی پتانسیل بازار کشور موقعیت بسیار خوبی برای سرمایه گذاران است.

در حالی که اغلب افراد برجسته در فناوری ایلان ماسک، استیو جابز یا بیل گیتس را الگوی کارآفرینی خود میدانند، رکسانا نظرات کاملا متفاوتی دارد:

الگوی اول من مادربزرگ ۸۱ ساله ام است که هنوز هم به شعر گفتن ادامه می دهد. «مونیا رخا» و «پاولین لایگنیو» هم دو همکار سابقم هستند که تاثیر زیادی روی من داشته اند.

یکی از طرح های جانبی که رکسانا ورزا در استیشن اف پیاده کرده «برنامه مبارزان» نام دارد. در این طرح افرادی که جنگ،آوارگی یا بیماری خطرناکی را پشت سر گذاشته و حالا به دنبال محقق ساختن ایده هایشان هستند با هم به رقابت می پردازند. افرادی که در این رقابت پیروز شوند، تا یک سال به صورت رایگان از امکانات استیشن اف بهره خواهند برد.

او در یک مصاحبه کلمه «تعارف» را به عنوان واژه مورد علاقه خود ذکر کرده بود چرا که همزمان ماهیت آزاردهنده و دوست داشتنی رفتارهای ایرانی را نشان می دهد.

استیشن اف احتمالا شکل کسب و کارهای فرانسوی را متحول می کند و از اینرو مدیریت چنین مرکزی می تواند قله اهداف بسیاری باشد. با این حال رکسانا ورزا تاکید می کند که هنوز در ابتدای راه قرار داشته و اهداف بزرگتری در سر دارد.